Naam van een internationale code. De TAF is een zgn. puntverwachting (betreft dus alleen de luchthaven zelf en de directe omgeving ervan) en bevat voor de luchtvaart relevante gegevens. De TAF komt, voor wat betreft de code, sterk overeen met de METAR en is eveneens self evident. De TAF’s worden met name gebruikt voor de vluchtplanning. Bij verwachte slechte weersomstandigheden op de doelluchthaven kan eventueel worden uitgeweken naar een andere luchthaven. Ten behoeve van het Europese luchtverkeer wordt elke drie uur een TAF uitgegeven met een geldigheidsduur van 9 uur, de zgn. korte TAF. Ten behoeve van het intercontinentale luchtverkeer wordt vier maal daags een verwachting uitgegeven met een geldigheidsduur van 6 tot 24 uur. Deze laatste wordt de lange TAF genoemd
Zodra zich zo'n laag gevormd heeft, gaat het ontdooien van de permafrost sneller. Een taliklaag kan zich vormen wanneer de warmtetoevoer in de zomer structureel groter is dan de afvoer in de winter (in de winter wordt die afvoer tegengewerkt door het sneeuwdek).
| Term | Verschil Tmax en Tnormaal | Max. temp. |
|---|---|---|
| Zeer warm | +8 graden of meer | 23°C en hoger |
| Warm | +5 t/m +10 graden | 20°C en hoger |
| Vrij warm | +2 t/m +7 graden | 20°C en hoger |
| Zeer zacht | +8 graden of meer | 19°C en lager |
| Zacht | +5 t/m +10 graden | 19°C en lager |
| Vrij zacht | +2 t/m +7 graden | 19°C en lager |
| Koel | -2 t/m -7 graden | 12°C en hoger |
| Vrij koud | -2 t/m -7 graden | |
| Koud | -5 t/m -10 graden | |
| Zeer koud | -8 graden en kouder |
De afkorting betekent, dat er in een aaneengesloten periode af en toe een bepaalde verandering in de weergesteldheid optreedt. De veranderende weerstoestand mag echter niet langer dan één uur per geval duren. Als dat wel het geval is, moet de term BECMG worden gebruikt.
Er wordt daar dankbaar gebruik van gemaakt door beoefenaars van sporten als zweefvliegen, deltavliegen, parapente etc. waarbij deze de thermiekbellen opzoeken om terug hoogte te winnen. Daardoor is het mogelijk langere tijd in de lucht te blijven.
Het land wordt door de zonnestraling verwarmd, waardoor het daar veel warmer wordt dan het wateroppervlak. Het proces is vrijwel gelijk aan het ontstaan van zeewind. De warmere en dus ook lichtere lucht boven land stijgt op en stroomt in de bovenlucht zijdelings weg. Aan het aardoppervlak daalt deluchtdruk en ontstaat er een stroming vanuit zee naar het land, waar deze gaat convergeren.
Verder speelt zich dit proces op grote schaal af in de tropen, waar de instraling van de zon maximaal is. De opgestegen lucht zal op grote hoogte van de evenaar wegstromen, zodat aan de bodem een relatief tekort ontstaat: een lagedrukzone. Uit de bijbehorende luchtstromingen ontstaan de passaten. De stijgende lucht zal, als zij voldoende vochtig is, tot hevige (tropische) regens kunnen leiden (stijgingsregens). Omdat de opwarming van de lucht aan de evenaar het hele jaar doorgaat, heerst er in de tropen constant een lage druk.
1. De landbouw. Hierbij wordt voornamelijk beschouwd welke gewassen in welk jaargetijde op welke plaats kunnen worden verbouwd.
2. Het verkeer: scheepvaart, luchtvaart, begaanbaarheid van wateren landwegen. De luchtvaartklimatologie bijvoorbeeld, beschrijft meteorologische grootheden die het vliegverkeer kunnen beïnvloeden zoals zicht, wolkenbasis en bovenwinden.
3. De gezondheidszorg. De op grond van het klimaat meest geschikte plaats voor sanatoria e.d.
4. Waterstaat. Hoogte van dijken in verband met stormvloeden, sterkte van stuwdammen in verband met hoeveelheid neerslag.
5. Stadsplanning. Vaststellen van de meest geschikte plaats voor scholen, sportterreinen e.d., afhankelijk van de ligging van de schadelijke stoffen producerende industrieën.
Tornado's kunnen op de meeste plaatsen van de wereld voorkomen maar de streek die het meest door tornado's wordt getroffen is wel "Tornado Alley" in de Verenigde Staten (noordelijk Texas, Oklahoma,...).
De Tramontane verbonden aan een laag met centrum boven het westelijk Middellands Zeegebied (tussen de Golf van Lyon en de Balearen): dit type van Tramontane ligt aan de oorzaak van een trage verbetering van het weer verbonden aan een voortgaande verdwijning van het lagedrukcentrum gelegen boven de Middellandse Zee. Vooraf houdt het slecht weer aan met een krachtige wind, vooral in de streek van Perpignan. Over het algemeen waaien de Tramontane en de mistral samen.
Wolkenvariëteit van de wolkengeslachten altocumulus, altostratus, stratocumulus en stratus. Het zijn wolken in uitgestrekte velden, maar voor het grootste deel zijn ze enigszins doorschijnend zodat men de zon nog net kan zien. Als dit niet meer mogelijk is heet de wolkenvariëteit opacus.
Men werkt met behulp van een zender en een ontvanger die 12 tot 80 meter uit elkaar staan en zijn opgesteld op een hoogte van 2,5 meter. De zender beschikt over een Xenon lamp die iedere seconde een lichtpuls naar de ontvanger stuurt. Onderweg kunnen zich deeltjes in de lucht bevinden die het licht reflecteren en absorberen, maar ook verstrooien. Het resultaat zal zijn dat er in dit geval door de ontvanger minder licht wordt gemeten dan er aanvankelijk uitgezonden werd.
Extreme doordringende kou kwam in De Bilt in deze eeuw op 12 dagen voor, maar in deze eeuw doet zich gemiddeld eens in de twee jaar een situatie voor waarbij de gevoelstemperatuur door de wind overdag meer dan 10°C onder nul ligt. Sinds de strenge winter van 1963 is dat echter maar op 4 dagen voorgekomen.
Voorwaarde voor een dergelijke situatie is de aanwezigheid van een zeer krachtig hogedrukgebied boven Noord-Rusland of Siberië tegenover lage luchtdruk boven Zuid-Europa. De drukverschillen zijn dan boven het Europese continent heel groot, waardoor over een omvangrijk gebied een krachtige oostelijke wind waait. Kleine storingen kunnen in onze omgeving de wind tijdelijk nog verder doen toenemen en soms, zoals eind 1978, aanleiding geven tot uitgebreide sneeuwval.
Tropische cyclonen behoren tot de meest verwoestende verschijnselen op aarde. Zij gaan gepaard met enorme winden van orkaankracht, die snelheden van 200 tot 300 km per uur kunnen bereiken, en bovendien met langdurige slagregens en catastrofale stormvloeden. De verplaatsingssnelheid van de systemen is niet zo groot, ca. 20 km per uur. De tropische cyclonen komen voor in de meeste tropische oceaangebieden.
Noodzakelijke voorwaarden zijn een hoge temperatuur van het zeewater, ten minste 26°C, terwijl de lucht boven het betreffende gebied bijzonder onstabiel moet zijn. De cycloon begint als een normaal lagedrukgebied in de buurt van de zgn. intertropische convergentiezone, daar waar de passaatwinden waaien. De langzaam naar het centrum van dit lagedrukgebied convergerende winden versterken bij voldoende onstabiliteit de convectie, waardoor grote hoeveelheden verdampt zeewater omhoog worden gevoerd. De latente warmte, die bij condensatie vrijkomt, geeft weer nieuwe impulsen aan de convectie.
Het proces versterkt op die manier zichzelf en zo ontstaat er een steeds sterkere circulatie, waarbij de grondwind spiraalsgewijs naar het centrum en naar boven stroomt. In het volgroeide stadium bestaat de cycloon uit drie of meer vrijwel concentrische spiraalvormige banden van uit cumulonimbus bestaande wolken, waarvan de binnenste als een geweldige wolkenmuur het centrum omringt en tot aan de tropopauze reikt, waar de wolken als hoge cirrus-schermen naar buiten uitwaaieren.
In het centrum van de cycloon bevindt zich een uniek verschijnsel, dat in geen ander weersysteem op aarde wordt waargenomen, het zgn. 'oog' van de cycloon. In het oog is het, op korte afstand van het slechtst denkbare weer, bijna onnatuurlijk rustig. De wind is sterk geluwd en de hemel is vrijwel onbewolkt. Het oog heeft een doorsnede van 30 tot 50 km. In het oog heeft de zgn. 'stilte voor de storm' de meest letterlijke betekenis. Bij een overtrekkende cycloon heeft men in die situatie immers de ene kant van de cycloon beleefd, terwijl de andere kant nog moet komen.
De cycloon kan een levensduur van enkele weken hebben, vanaf de geboorte tot het moment dat de wervelstorm is uitgewoed. Het komt echter vaak voor, dat de restanten vervolgens in de grootschalige luchtcirculatie worden opgenomen en dan als gewoon lagedrukgebied
Bij aardbevingen onder de oceanen (wel met een kracht groter dan 7,5 Richter) kunnen golven ontstaan die zich met een snelheid van meer dan 500 km/uur voortplanten. In de oceaan is de golf vele tientallen kilometers breed en slechts enkele centimeters hoog. Wanneer zo'n golf bij ondieper kustwater komt, kan hij tot enorme afmetingen groeien. Er ontstaat daardoor een ware vloedgolf van tientallen meter hoogte die tot enkele kilometers in het binnenland grote schade kan aanrichten. Een dergelijke vloedgolf wordt een tsunami genoemd. Voordat een tsunami toeslaat, trekt het water zich eerst terug, waarbij soms - onwetend - van de lage waterstanden gebruik gemaakt wordt om te jutten. Tsunami's hebben in het verleden vele duizenden doden geëist en langs alle kusten van oceanen zijn er waarschuwingscentra.
De meeste recente en meest desastreuze tsunami kwam voor op 26 december 2004. Als gevolg van een zeebeving voor de kust van Sumatra (op ca. 10 km diepte) kwamen ca. 150.000 mensen om het leven.
Zie ook impulsgolf of de speciale tsunami-pagina.
In de astronomie doen zich soms omstandigheden voor waarin de middelbare zonnetijd niet 'middelbaar' genoeg is. Want ook deze tijd kent, overigens zeer kleine, fluctuaties en variaties, die terug te voeren zijn op geringe onregelmatigheden in de aardrotatie. Voor die gevallen waarin behoefte was aan een echt eenparig ver lopende tijd, werd de Efemeriden tijd (ET) ingevoerd. In 1984 werd de ET vervangen door de Dynamische tijd TDT (Terrestrial Dynamical Time) die in 1991 op zijn beurt werd vervangen door de Terrestrial Time (TT). De TDT en TT zijn gebaseerd op de Internationale Atoomtijd. De grootte van de correctie met de middelbare zonnetijd (TT - UT), de ΔT neemt in de loop der jaren langzaam toe.
Op 1 januari en 1 juli 2008 bedroeg ΔT respectievelijk 65s,46 en 65',63. Voor midden 2009 is ΔT = 65s,9 sec een redelijke schatting.
Bijkomende vorm van het wolkengeslacht cumulonimbus, soms te zien bij de cumulus. Het zijn uitzakkende delen van de wolkenbasis in de vorm van een omgekeerde kegel. Een tuba geeft ook de wolk een dreigend aanzien.
Een van de manieren om met behulp van een getal de troebelheid van de atmosfeer te beschrijven, is via de turbiditeitsfactor van Linke (TL). Voor een (hypothetische) volledig droge, stofvrije atmosfeer stelde hij de waarde van TL op 1. In de praktijk bevat de atmosfeer altijd waterdamp en stof en zal de waarde dus groter dan 1 zijn. Welke de waarde van TL precies is, hangt in de praktijk af van 3 factoren:
- het weertype (in de drogere, en vaak ook schonere lucht achter een koufront is TL veelal lager).
- De tijd van het jaar: in de wintermaanden en in maart zijn, omdat koudere lucht minder vocht kan bevatten, de TL-waarden lager (vaak rond 2 a 3) dan in de zomer (4 tot 10).
- De ligging van de stations. Aan de kust is de lucht vaak schoner dan in het binnenland (althans bij aanvoer over zee). Daardoor is aan de kust TL wat kleiner dan landinwaarts.
Uit onderzoek blijkt dat de kans op een volgende storm twee tot drie dagen na een storm groter is dan de kans op een enkele storm. Enkele voorbeelden hiervan: 16 tot 25 november 1928 (3 stormen in een week); 21 tot 23 december 1954 (2 stormen in 3 dagen) en laatst nog tussen 25 en 31 december 1999 (2 stormen in een week).
